top of page

W styczniu wzrosła liczba dezinformacji przedstawiającej Litwę jako „kraj upadły”

W pierwszym miesiącu roku odnotowano prawie dwukrotny wzrost liczby przypadków dezinformacji na temat Litwy. Niepokojący trend znalazł odzwierciedlenie również w większym potencjalnym zasięgu fałszywych i wprowadzających w błąd treści, który w porównaniu z poprzednim miesiącem także uległ podwojeniu. Analiza wykazała, że starano się przedstawić Litwę jako „państwo upadłe” z niekompetentnym rządem, który podejmuje błędne decyzje i nie jest w stanie poradzić sobie z pandemią COVID-19.


W styczniu 2021 r. analitycy Debunk.org zidentyfikowali 513 dezinformacyjnych artykułów na temat Litwy. Jest to wzrost rzędu 47,41% całkowitej ilości przypadków dezinformacji w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Zauważono również wzrost potencjalnego zasięgu – szkodliwe artykuły rozpowszechniana przez prokremlowskie i antysystemowe litewskie media miały w styczniu potencjalny zasięg 112 mln odbiorców na całym świecie. Jest to prawie dwa razy więcej w porównaniu z poprzednim miesiącem.

Podział szkodliwych treści, styczeń 2021 r.
Podział szkodliwych treści, styczeń 2021 r.

W analizowanym okresie przepływ negatywnych informacji zdominowały kwestie związane z polityką zagraniczną Litwy, co w dużej mierze wynikało ze stanowiska kraju w sprawie protestów trwających na Białorusi, a także z reakcji na protesty odbywające się w Rosji po zatrzymaniu lidera rosyjskiej opozycji Aleksieja Nawalnego. Dezinformacyjne treści dotyczyły również polityki wewnętrznej i gospodarki Litwy.


Narracja, według której Litwa jest upadłym państwem, nasiliła się w okresie Dnia Obrońców Wolności (13 stycznia). Obchody sprowokowały prokremlowskie media do szerzenia dezinformacji na temat wyroku litewskiego sądu, w którym uznał on oskarżonych Rosjan za winnych zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości w związku z ich udziałem w sowieckiej agresji w 1991 roku. W dezinformacyjnych artykułach oskarżano Litwę o zniekształcanie faktów historycznych i prześladowanie dysydentów politycznych.


Według drugiej najbardziej rozpowszechnianej narracji podkreślano niewydolność litewskiego systemu opieki zdrowotnej, który nie jest w stanie poradzić sobie z pandemią. Przyczynkiem do dezinformacyjnych artykułów w tym kontekście był pierwszy etap programu szczepień przeciwko COVID-19 na Litwie. Prokremlowskie media starały się pokazać, że Litwa nie jest w stanie zapewnić obywatelom skutecznego programu szczepień. Próbowano też zdyskredytować zachodnie szczepionki przeciwko COVID-19 (Pfizer-BioNTech i Moderna).


Wzrost treści dezinformacyjnych na ten temat spowodowała również decyzja Litwy o zakazie wjazdu do kraju rosyjskiemu piosenkarzowi muzyki pop, Filipowi Kirkorowowi. Wcześniejsze występy artysta na Krymie uznano za próbę usprawiedliwienia nielegalnej aneksji ukraińskiego półwyspu przez Rosję. W opinii prorosyjskich mediów decyzja republiki bałtyckiej stanowiła przykład niewłaściwej i absurdalnej antyrosyjskiej polityki prowadzonej przez Wilno.

Podział artykułów według subnarracji, styczeń 2021 r.
Podział artykułów według subnarracji, styczeń 2021 r.

Według analizy przepływ dezinformacji w trzech prokremlowskich mediach, w tym sputniknews.ru i baltnews.lt, stanowił ponad połowę (55,3%) wszystkich wykrytych szkodliwych informacji w styczniu. Głównym językiem rozpowszechniania dezinformacji był rosyjski. Chociaż tylko niewielki odsetek problematycznych informacji rozpowszechniały również antysystemowe media litewskojęzyczne, to jednak publikacje te wywołały najwięcej interakcji na portalu społecznościowym Facebook.

bottom of page